ඇමෙරිකන් ‘සාම දුතයාගේ’ මුරුංගා ‘සුප්’ එක ......

මෙය තරමක්  පැරණි සිද්ධියකි. වර්ෂය 1963 ය. 

මේ යුගයේදී ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදය විසින් ‘සාම හමුදාව’ නම් විශේෂයෙන් පුහුණු කළ කණ්ඩායමක්, දෙරට අතර, අන්‍යොන්‍ය සබඳතා තර කර ගැනීම සඳහා, ශ්‍රී ලංකාවට එවන්නට යෙදුනි. මෙම කණ්ඩායමෙන් කිහිප දෙනෙකු කොළඹ නගරයෙන් ඈත විදුහල්වලටද යොමු කරන ලදී. විශ්ව විද්‍යාල අධ්‍යාපනයෙන් පසු, මටද  දකුණේ විදුහලකට, පත්වීමක් ලබා ගත හැකි විය.  ඉන් එක් සාම දුතයෙකු මා සිටි විදුහලටද අනුයුක්ත කර තිබිණ. ඔහුද මමද විදුහලේ ශිෂ්‍ය නිවාසයේ කාමර දෙකක නතර වී සිටියෙමු. ‘සාම දුතයාගේ’ නම ඩෙනිස් ෂෙනහන් ය. මම ඔහු ‘ඩෙනිස්’යන නමින් ඇමතීමි.

ඔහු බොහෝ ප්‍රිය මනාප පුද්ගලයෙකු විය. ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණ මාසයක් පමණ ඇමෙරිකානු තානාපති කාර්යාලය මගින් ඔවුනට සිංහල භාෂාව භාවිතය පුහුණු කර තිබිණ. ශිෂ්‍ය නිවාසයේ සිසුන් සමගත්, මා සමගත්, බොහෝවිට සිංහලෙන් කතා කළ ඔහුට, ටික කලකින්ම සාමාන්‍ය ප්‍රමාණයකට සිංහල කථා කිරීමට, කියවීමට  සහ ලිවීමට හැකිවිය.

ටික කලකින්ම දේශීය ඌරුවට හැඩ ගැසුණු ඔහු මඤ්ඤොක්කා, කොස්, දෙල් වැනි අපේ ආහාර වලට ප්‍රිය කරන්නට විය. එසේම ශිෂ්‍ය නිවාසයේ සීමිත පහසුකම් වලටද හුරු පුරුදු විය. බොහෝ දිනවල මා සමග රාත්‍රී ආහාරය ගන්නා විට අපගේ ආහාර වර්ග පිළිබඳව සකච්ඡා කළේය. එසේම ඇමෙරිකාවේ විවිධ දේශගුණ, විවිධ මිනිස් වර්ග, ආහාර, ගමනාගමනය, අධ්‍යාපනය ආදී කරුණු  පිළිබඳව විස්තරද කථා කළේය. ඔහු  සමහර අවස්ථා වලදී ශිෂ්‍ය නිවාසයේ කුස්සියට ගොස් කෝකියා වන මාටින් අයියාට ආහාර පිසීමටද උදව් කළේය. ඔහුගේ සරල සහ චාම් ගතිගුණ කවුරුත් අගය කළහ. ඔහුගේ එක් විශේෂත්වයක් වුයේ කෑම කන විටම, කහට තේ, තරමක පෝච්චියකින් එකක්,‌ ටික ටික බීමය. අපගේ කෝකියාද කිසි දිනක ඔහුගේ තේ පෝච්චිය, කෑම මේසයට තැබීමට අමතක කළේ නැත.

ක්‍රීඩාවෙහි දක්ෂයෙකු වූ ඩෙනිස්, විදුහලේ සිසුන්ට රිටි පැනීම, හෙල්ල වීසි කිරීම, කුන්දු පැනීම ආදී ඉසව් සහ බේස්බෝල් ක්‍රීඩාව පුහුණු කරණ අතරම  පන්ති කිහිපයක ඉංග්‍රීසි ඉගැන්වීමද කළේය.

එක්‌ දිනක දහවල් කාලයේ  මා පන්තියක උගන්වමින් සිටින විට, මාවෙත පැමිණි ඔහු

‘මට, හදිසි අවශ්‍යතාවක් සඳහා තානාපති කාර්යාලයට එන්නට කියා  තිබෙනවා, පාසල අවසන් වීමට කලින් මම යනවා’ යයි කීවේය.

එදින මාටින් අයියාට ද, ගමනක් යාමට ඇති නිසා. දහවල් ආහාර සකස් කර තබා, යන  බව මට කියා තිබිණ.

‘ඩෙනිස්, ....අද මාටින් අයියාත් නැහැ. දවල් කෑම, මේසයට ඇරලා ඇති. කෑම කාලා යන්න.’ මම කීවෙමි.

කෑම කා, ගමන යාමට පිටත්වූ ඔහු, නැවත මා වෙත පැමිණ කණට කොඳුරා

‘අද දවාලට හරිම රස ‘සුප්’ එකකුත් තිබුණා. මම ඒකෙන් බාගයක්ම බිව්වා’ යයි මට කියා පිටවී ගියේය.

ශිෂ්‍ය නිවාසයේ සුප් එකක් හදන්නේ කලාතුරකින් නිසා මට මෙය තරමක ගැටලුවක්ද විය.

එදින  වැඩ අවසානවී මා ශිෂ්‍ය නිවාසයට යනවිටම, ආපසු පැමිණ සිටි මාටින් අයියා මුණගැසුනි.

‘මොකද අද හදිසියේම සුප් හැදුවේ ?’ මම ඔහුගෙන් විමසීමි.

‘සර්, අද හරිම වැඩක් උනානේ, අද උදේ අපට ලපටි මුරුංගා කරල් මිටියක් ලැබුණා, මම ඒක හොඳට තුනපහ, පොල්කිරි එහෙම දාලා රසට හොද්දක් හැදුවා.’

කලකින් මුරුංගා හොදි සමග බත්  කෑමට නොලැබුණු නිසා මමද සතුටට පත්වීමි.

‘ඒක නෙවෙයි සර්, ලස්සන වැඩේ. මම එන කොටත් අපේ ඩෙනිස් සර් මුරුංගා හොදි, සුප් එකක්‌ යයි හිතලා, ඒකෙන් බාගයක්ම බීලා.’ අද වෙනදා වගේ එයාගේ තේ පෝච්චිය  තියන්න මම හිටියේ නැහැනෙ. එයා හිතලා සුප් එක නිසා තේ තියා නැතැයි කියලා.’

‘මම ඒ ගැන කිසි දෙයක් කිව්වේ නැහැ සුදු මහත්තයට ලැජ්ජා හිතෙයි කියලා.’

‘එයා යන ගමන් මටත් කියා ගෙනයි ගියේ අද හරිම රස සුප් එකක් තියෙනවා කියා.’ මම මාටින් අයියාට කීවෙමි.

‘එයාට මොකුත් කියන්න එපා. මම එයාට ලැජ්ජා නොහිතෙන විධියට කියා දෙන්නම්කො’

කී මම කෑම කන ගමන්ම මුරුංගා හොද්දෙන් ටිකක් හැන්දකට ගෙන  බී බැලුවෙමි. එය ඇත්තටම සුප් එකක් මෙන් රසයෙන් යුක්තය. වෙනසකට තිබුණේ කෑමට නොහැකි මුරුංගා කෑලි තිබීම පමණකි. මුරුංගා මද සූරා දැම්මා නම් එය තවත් අනර්ඝ සුප් එකක්‌ වන්නට තිබුණි.

පසුදින ඩෙනිස් හමුවූ විට ‘සුප්’ කතාව කියා අපි අහිංසක විනෝදයක් ලැබුවෙමු.

ශ්‍රී ලංකාවේ වසර දෙකක් සිටි ඩෙනිස්  ආපසු ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයට ගොස් ‘චැම්පියන් ස්පාක් ප්ලග්ස්’ ආයතනයේ අධ්‍යක්ෂක වරයෙකු ලෙස දිගු කලක් සේවය කළේය.

අසු තුන් වන වියෙහි පසුවූ ඔහු, පසුගිය දිනක මියගිය බව කියා ඔහුගේ දියණිය මට ඊ-මේල්  පණිවුඩයක් එවා තිබිණ.