ශිෂ්‍යයෙකුගේ කුතුහලය නිසා කරන ලද විමසුමක් ඔස්සේ අලුතින් බොහෝ දේ ඉගෙන ගතිමි.

මා විද්‍යා අධ්‍යාපන නිලධාරියෙකුව සිටියදී නගරයෙන් ඈත පාසල්වලට ගොස් ඉගැන්වීමේ කටයුතු වලට අවශ්‍ය උපදෙස් ලබාදීමටත් විද්‍යා උපකරණ සපයා දීමටත් කැමැත්තක් දැක්වීමි. මෙසේ ගිය එක් අවස්තාවකදී 10 වන ශ්‍රේණියේ සිසුවෙකු විසින් ඉදිරිපත් කළ ගැටලුවකට තොරතුරු සෙවීමේදී මටද අලුතින් බොහෝ දේ ඉගෙන ගත හැකිවිය.

නගරයෙන් තරමක් ඈතින් පිහිටි එම විදුහල සම්පත් අතින් තරමක් අඩු තත්වයකින් පැවතින. එදින මා විදුහලට යන විට එහි සිටි එකම විද්‍යා ගුරුවරයා 10 ශ්‍රේණියේ විද්‍යාව පාඩම උගන්වමින් සිටියේය. එදින ඔහු උගන්වමින් සිටියේ කලින් ආරම්භ කරන ලද ආහාර සහ පෝෂණය පාඩමේ අවසාන කොටසයි. ඔහු සමග මොහොතක් කතා කළ මා පන්තිය පිටුපස ආසනයක හිඳගෙන ඉගැන්වීම නිරීක්ෂණය කලෙමි. ඔහු ආහාර වර්ග කිහිපයක්ද පන්තියට පෙන්වා ආහාර සඳහා සරල පරීක්ෂණ කිහිපයක්ද ඉදිරිපත් කර සාර්ථක පාඩමක් අවසන් කළේය. කිරිපිටි වැනි  සැකසූ ආහාර දවටන (පැකට්ටු)  කිහිපයක්ද ගුරු මේසය මත තිබිණ.

පන්තියේ සිසුවෙකුද සමග මා වෙත පැමිණි  ගුරු මහතා

‘සර්, පසුගිය විද්‍යා පාඩමේදී මේ ළමයා ඉදිරිපත් කළ අපේ ආහාර වලට අදාල ප්‍රශ්නයකට මට පිලිතුරක් දෙන්නට බැරි උනා. ඒ ගැන දන්නවාද කියා බලන්න’ කියා ප්‍රශ්නය කියන ලෙස සිසුවාට කිව්වා.

එවිට ඔහු අතේ තිබුණු ‘Nestle' සමාගමේ  කිරිපිටි හිස් පැකට්ටුවක් මා වෙත දිගු කර

‘මේ පැකට්ටුවේ තිබෙන  Nestle  කියන වචනයත් කුරුළු කුඩුවත් එකට  සම්බන්ධ කර තිබීමේ තේරුමක් තිබෙනවා ද?'

කියා මගෙන් ඇසුවා. එය අතට ගෙන බැලු මට වැඩි අමුත්තක් තේරුනේ නැහැ.

එම කිරි පැකට්ටුවේ තිබුනේ කිරිල්ලිය, කුරුළු  පැටව්, කුරුළු කැදැල්ල සහ Nestle වෙළඳ නාමය සහිත මෙම ලාංචනයයි.

     

'මේක ප්‍රචාරක වෙළඳ ලකුණක්. මව් කිරිල්ලිය පැටවුන්ට කවන eකෙන් පෙනෙන්නේ  ආහාරයක් සඳහා හොඳ එකක් බව නේද?'

කියා මා ඔහුට කීවා.මගේ පිළිතුරෙන් ඔහු සෑහීමකට පත් නොවූ බව මට තේරුනා. මේ අවස්ථාවේදී ගුරුවරයාද

'ඔය Nestle කියන වචනය සම්බන්ධ කර ගැනීමයි සර් ගැටලුව' කියා කීවා.

'Nestlings කියා කුරුළු පැටවුන්ට කියනවා. ඒ උනත් ඔය තැනට ගැලපීම ගැන නම් මටත් එතරම් තේරුමක් නැහැ'

කියා මා අවංකවම කීවා.

'කොහොම වෙතත් මේ ගැන තව තොරතුරු ටිකක් සොයා දන්වන්නම්'

කියා පොරොන්දු වුවා.

ඒ කාලයේ මෙවැනි කරුණු ගැන තොරතුරු සොයා ගැනීමට අන්තර්ජාලය වැනි පහසු මාධ්‍යයන් තිබුනේ නැහැ. පුස්තකාලයක වුවත් විමර්ශනය කිරීමේ පහසුකම් ප්‍රධාන නගරවලට පමණක් සීමාවී තිබුනා. ටෙලිෆෝන් පහසුකම් හරිම අඩුයි. ටෙලිෆෝන් පණිවුඩයක් ගැනීම සඳහා ප්‍රාදේශීය හුවමාරු මධ්‍යස්‌ථානයට කතා කර සම්බන්ධ කරන තුරු පැය ගණනක්‌ සිටීමට සිදු වෙනවා, ඒ කාළේ මොබයිල් ෆෝන් ගැන හිතලාවත් නැහැ.

මා කාර්යාලයට පැමිණ, තව කිහිප දෙනෙකුද සමග කථාකර කිරිපිටි වැනි ළදරු ආහාර බෙදා හරින  කොළඹ පිහිටි ආයතනයක ලිපිනය ඩිරෙක්ටරියකින් සොයා ගත්තා. මගේ ගැටලුව පිළිබඳව ලිපියක් සකස් කර ප්‍රාදේශීය අධ්‍යාපන අධ්‍යක්ෂ වරයාගේද නිර්දේශයක් සහිතව එම ආයතන ප්‍රධානියාට තැපෑල් කළා. සියලුම රාජකාරි ලියුම් යැවිය යුතුව තිබුනේ ඉංග්‍රීසියෙන්.

සති දෙකකට පමණ පසු ඔවුන්ගෙන්  ලැබුණු ලිපියේ, එම ආයතනය Nestle  නිෂ්පාදන බෙදාහරින ඒජන්සියක් බවත් අප අසා තිබුණු තොරතුරු කිසිවක් නොදන්නා බවත් දන්වා තිබුණා. ඒ සමගම ස්විස්ටර්ලන්තයේ Nestle ප්‍රධාන කාර්යාලයේ ලිපිනයද එවා තිබුණා.

මෙයින් පසුබට නොවූ මා, නැවත ලිපියක් සකස් කර ස්විස්ටර්ලන්තයේ Nestle ප්‍රධාන කාර්යාලයට 'sea mail' මගින් විස්තරාත්මක ලිපියක් යැව්වා. රුපියල් හතක්‌ අටක්‌ පමණ වූ තැපෑල් ගාස්තුව අධ්‍යාපන කාර්යාලයෙන් ගෙවිය නොහැකි බව පරිපාලන නිලධාරි වරයා මට පැවසු නිසා, එය මට දැරීමට සිදු විය. ඒ කාලයේ රුපියල් අට දැන් රුපියල් අට සියයක් විතර ඇති. මා පිට රටකට යවන ලද පළමු ලිපියත් මෙය වීම විශේෂත්වයක්.

මාස කිහිපයක් යනතුරු ලිපියට කිසිම පිළිතුරක් ලැබුනේ නැහැ. විද්‍යා ගුරු මහතා මට හමුවූ කිහිප වතාවක්ම මගෙන් ඒ ගැන විමසුවා. ඒ වන තුරු කිසිම තොරතුරක් නොලැබුණු බව කියන්නට සිදු විය.

තවත් සති කිහිපයකට පසු බදාදා දිනයක මා කාර්යාලයේ  සිටියදී අධ්‍යක්ෂක තුමා මට කතා කර

'මෙන්න ස්විස්ටර්ලන්තයෙන් ලියුමක්'

කියා ලිපි ගොනුවක්  මගේ අතට දුන්නා.

Nestle  ආයතනයේ ලියුමත් සමග තවත් තොරතරු රාශියක් ගොනුවේ තිබුනා.

අපගේ විමසුම ගැන ස්තුති කර, අධ්‍යාපන දෙපාර්තමේන්තුවේ අවසරය ඇතිව අදාළ සිසුවා සිටින විදුහලට ගොස් එම සිසුනට සියලු තොරතරු සපයන ලෙස, මෙරට සිටින ඔවුන්ගේ නියෝජිත ආයතනයට උපදෙස් දුන් බවද ලිපියේ වැඩිදුරටත් සඳහන් කර තිබුනා.

අධ්‍යක්ෂක තුමාගේ උපදෙස් පරිදි, විද්‍යාලයේ විදුහල්පතිද සමග සාකච්ඡා කර ඒ සඳහා දිනයක් නියම කරගෙන නියෝජිත  ආයතනයට ලිපියක් යැව්වෙමු.

නියමිත දිනයේදී නියෝජිත ආයතනයේ පිරිසක් අධ්‍යාපන කාර්යාලයට පැමිණියහ. ඒ පිරිසේ ස්විස් ජාතික කළමනාකරුවෙක්, භාෂා පරිවර්තකයෙකු සහ තවත් කිහිප දෙනෙක් සිටියහ, පිරිස සමග මමද විදුහලට ගියෙමි.

විදුහල්පතිගේ  පිළිගැනීමකින් පසුව, පිරිස ටික වෙලාවක්  ඔහු සමග සාකච්ඡා  කර විදුහලේ සියලුම දෙනාට කිරිපිටි පැකට්ටුව බැගින් බෙදා දෙන බවත්, ඉහල පන්තිවල සිසුන් හමුවී කෙටි සාකච්ඡාවක් කළ හැකි බවත් කීහ.

පන්ති භාර ගුරුවරු මගින් කිරිපිටි පැකට්ටු බෙදා දීම  සාර්ථකව සිදු කෙරිණ.

අටවන ශ්‍රේණිය සිට ඉහලට පන්තිවල සිසුන් සඳහා රැස්වීමක් පන්ති කාමරයක සුදානම් කෙරුණි. ප්‍රධාන අමුත්තා ඉංග්‍රීසියෙන් කරන ලද කථාව භාෂා පරිවර්තකයා විසින් සිංහලට නගන  ලදී. රැස්වීම අතරතුරේදී එහි සිටි පිරිසට එම වර්ගයේ කිරි වීදුරුවකින් සංග්‍රහයක්ද පවත්වන ලදී.  

මුල්ම ආකෘතියේ තිබුණු කුරුළු කැදැල්ල, කුරුළු පැටව් තුන්දෙනා සහ හොටයේ පණුවෙක් දරා සිටින  මව් කිරිල්ලිය. මෙහි 'Nestle'  වෙළඳ නාමය නැත.

දේශනයෙන් අනාවරණය වූ  කරුණු කිහිපයක් මෙසේය.

1. මෙම ආයතනය 1886 වර්ෂයේදී ආරම්භ කර ඇත්තේ හෙන්රි       නෙස්ලේ (Henri Nestle) නම් ව්‍යාපාරිකයෙකු විසිනි. 'Nestle'  ඔහුගේ නමයි. එය ජර්මන් භාෂාවෙන් 'කුඩා කුරුළු කැදැල්ල ' යන අරුත ගෙන දේ.

2. ඔව්හු ඉහත දැක්වෙන එම 'කුඩා කුරුළු කැදැල්ල' සිය පවුලේ ලාංචනය ලෙස තෝරා ගෙන තිබේ. එමගින් පවුලේ එකමුතුබව, ලෙන්ගතුකම සහ සුහදතාව පිළිබිඹු කරයි.

3. කුරුළු කැදැල්ල සංකේතයට  Nestle නම් ඔහුගේ නමද එකතුකර තම ව්‍යාපාරයේ වෙළඳ නාමය ලෙස යොදාගෙන ඇත්තේ කලකට   පසුවය.

කෙසේ වෙතත්, 'කුඩා කුරුළු කැදැල්ල' මුල් සංකේතය වරින් වර සංශෝධනය කර දැනට භාවිත කරන වෙළඳ ලකුණ නිර්මාණය කර තිබේ. නව වෙළඳ ලකුණෙහි සුවිශේෂී වෙනස් කම් දෙකක් ඇත. මුල් ලාංචනයේ කුරුළු පැටවුන් තිදෙනෙක්  සිටින අතර නව ලාංචනයේ සිටිනුයේ දෙදෙනෙකි. මව් කිරිල්ලියගේ හොටෙහි රඳවා ගෙන සිටින පණුවාද දෙවැන්නේ  නැත.

මෙම වෙනස් කම් කිරීමට සුවිශේෂී හේතු තිබෙන බවද එදින සාකච්ඡාවේදී හෙළි කරන ලදී. එකල ස්විට්සර්ලන්තයේ පවුලක දරුවන් සංඛ්‍යාව දෙදෙනෙකු වීම ප්‍රශස්ත සංඛ්‍යාව  බවත් ළදරු ආහාරයක ලාංචනයේ පණුවෙකු පෙන්නුම් කිරීම අයෝග්‍යයයි සැලකු නිසාත් වෙනස් කම් සිදුකර ඇති බව ඔවුන්ගේ විශ්වාසයයි.

  

එම වෙළඳ ලකුණෙහි දැක්වෙන්නේ ශීත රටවල බහුල 'thrush' නම් කුරුල්ලායි. ශ්‍රී ලංකාවේත් මධ්‍ය කඳුකරයේ, හෝර්ටන් තැන්න ප්‍රදේශයේ දකින්නට ලැබෙන සිංහලෙන් 'අරන්ගයා' නමින් හැඳින්වෙන්නේ  මෙම ගණයේ කුරුල්ලෙකි. මිහිරි හඬින් ගී ගයන අරන්ගයාගේ විද්‍යාත්මක නාමය  Myophonus blighi වන අතර රතු දත්ත පොතට අනුව අරන්ගයා වඳවී යාමේ තර්ජනයට ලක්වී ඇති පක්ෂියෙකි. 

වඳවී යාමේ තර්ජනයට ලක්වී ඇති අරන්ගයා

සිසුන්තුළ සහජයෙන්ම පවතින කුතුහලය හොඳින් අවබෝධ කර ගෙන ඒ ඔස්සේ ඔවුනට දැනුම, කුසලතා සහ ආකල්ප වර්ධනය කර ගැනීමට සැලැස්වීමෙන් මහඟු ප්‍රතිඵල ලබාගත හැකි බව පෙන්වීමට මෙම ක්‍රියාකාරකම හොඳ නිදසුනක් බව මගේ හැඟීමයි.